Liechtenstein
.svg) | |
| |
| kian | |
| |
| sintuqi squ kian | 47°10′00″N 9°30′35″E |
| kinbhci | 160 km2 |
| qalang | Vaduz |
| ke | |
| German | |
| Linpgan squliq | |
| 38,896 | |
| Pinqasan ryax nakoka | |
| 15 na tay mspat byacing na qutux kawas | |
| sinnhen | |
| Cyorokay | 9.8% |
| Tenskyo | 73.4% |
| Islangcyaw | 5.9% |
| ungat sinnhen | 7.0% |
| binah | 3.9% |
| ryax nqu kian | |
| UTC+01:00; UTC+02:00 | |
| pposa giqas nqu zyuwaw | |
| .li | |
Reztunsten
smr’zyut miru’Kian/tili
smr’zyut miru’koka Reztunsten ga qalang cyux maki tska nqu rhyal koka.ki Wucpyeke mpebku sa maki sa babaw nqu rhyal qani ga mtsazil nqu qalang cyux maki tska nqu rhyal koka.Reztunstenkoka qani ga nyux maki sa Oco nqu rgyax Alrpisan nqu Layin uruw nqu llung.maki sa byaqan nqu Layin uruw nqu llung maki qes na’mubuy Zes.bih nqu htgan wagai gluw rhyax Alrpisan nqu b’bu rgyax ga qes ki Awtili koka.rhyal koka nanak maki sa byaqan wagi qsugan cyugal ga bih maki sa te qutux bhci rhyal nqu llyung nqu uruw.binah nqu qalang gluwna rgyax.Reztunsten nanak minnaki nanak nqu llangu. Gampriner Seele llangu.baha hm mswa kawas qutux seng mqeru kbhul mpusal mpitu.pqzyoq squ llyung na Layin qinqan nha.koka qani ga nanak baqun pinbahuw mtqupuw squ horung nqu syaw na llung Layin nqu be’nux.mitxal ga mslaq nqu rhyal nanu yasa pshotan nha qu lru.baqun nha muya sa pibahuw la.ana cipoq qu pinnyua nha qu pinbahuw ga.koka nqu Reztunsten rhyal nha spyang nya ga Nogyo ru qqmayat sa qsinu. Spyang pinbahuw nha ga:maki sa lingay nqu uruw na Ayin na llung pinmuya nha ga qetunq、ngahi Gipung、hopa nqu mugi、cipoq nqu mugi ru rramat.hopa qalang nha ga Watuz nyux maki sa wagiq nqu wagiq nqu rhyal baqun mangay llung nqu Ayin.ana maki maki sa rgyax nqu Alrpisan.ana ga nyux maki sa Italipantaw behuy kahul sa te mkilux.Reztunsten gluw nqu hrhul nqu kayal nqu hrhul .qmisan ga htgan wagi ki kura mkilux na ryax ga blaq balay pcyagan mziqan nqu rgyax ru mzuy yang nqu mtlaka Reztunsten ’bagan kiluxan maki sa mpusal℃-mpusal spat℃ nqu kska.qmsan spyang kinluxan rroq nqu kayal mopuw magal℃[13]。mpitu byacing ru mspat byacing qinlwaxan spyang wagiq qutux kbhul ntzyul~qutux mzimal hawmi.mopuw sazing byacing ru qutux byacing qinlwaxan spyang cipoq ga mtzyul ~mzimal hawmi.
sezi
smr’zyut miru’koka Reztunsten ga koka nqu pinsrux nqu koka na gaga ga spyang syunnha lunga.maki sa cimuzyaw nqu squliq mwah pspung zyuwaw nqu koka mqasu sazing linhoyang pspung zyuaw nqu zyaw na koka.ini ptnaq sa Oco nqu binah na koka ungat nqu kenli nha balay. koka Reztunsten ga thoki nha ga maki balay nqukenli na lmahang koka nha.mrhuw nha ga sllwan nha ma Cin thoki（Prince，kre nqu Teko ga sllwan nha ma Fürst)，misu nqu mrhuw ga HansYatan te sazing kinthken.kawas qutux seng mqeruw kbhul mspat pgan mqeru kahul sa hinqelang nqu yaba nya Foulangs.Yesfu te sazing kinthken ’mubuy lmahang koka.kawas sazing seng ru cyugal byacing mspat ryax mopuw magal ptke iyat kbsyaq lga palax cintman nha la.pbiq nya salaqi nya psinzyunaw la.pszyunaw pthoki na Yaloi（Prince Alois）psinzyunaw la。kawas sazing seng ru mpayat byacing mspat ryax mopuw magal .Yatan te sazing kinthke ptke maha pszyunaw pthoki na Yaloi（Prince Alois）psmsun ptzyaw kwara zyuwaw nqu koka. Kawas qutux seng mspat kbhul mtzyu pgan sazing ga ptaring powah koka nqu Sinhloyan nqu Kohwe（Diet，ke nqu koka Teko sinllwan nha ma Landtag）misu nqu koka Reztunsten na Kohwe te kahul sa mpusal magal spwah nha sa qalang linpgan nqu squliq.misyu nanak mwazyuaw rayhyo ru msqutix linhoyan.kahul da cinhay nqu llmu nqu tan phtuw qutux pthoki.ana yasa ga psmsun son maha zyaw nqu koka ga balay nya ga thoki nqu tezzit na magal squliq nyux mtzyaw.lalu nqu thoki ga tekahul sa kohwe pspung.sbiq nha sa spyang na mrhuw psswal lga maki qu cintman nya la.koka Reztunsten na ngasal nqu mrhuw ga kya qu mnanak nha.baha hmswa ga sraral ga mrhuw nha ga kahul nha sa Awtili nqu ggluw na thoki pkaki qutux rhyal nha ga maki sa rhyal nqu mtasaw nqu Romatiko na koka.nanu yasa mazi rhyal ru psrux qutux pklahng nqu koka nha.nanu yasa bsyaq nqu ryax ga pklahng nqu koka nha ga sikaki sa binah nqu koka lmhang lha.yang Weyena nqu ngasal kian na thoki Reztunsten kong.si tehuk sa qutux seng kawas mqeru kbhul mtzyul mspat maki sa qutux ramu nha ga wayal pquxun nqu squliq nanu yasa msgongat qu rhyal nha la.（kawas qutux seng mqeru kbhul mopuw mqeru1）babaw nqu pira kawas lga msbinah sa qalang Watuz. Misu nqu mrhuw ga HansYatan te sazing kinthken.te qutux maki sa rhyal nqu koka nha lmahang koka nqu Reztunsten.maki sa kawas sazing seng ru cyugal byacing cyugal ru ryax mopuw mtzyu pintzyaw nqu minsyu nqu senkyo ga.tohyo qasa ga ini phenas nanu yasa psqehun nya qu lha maha mosa maki Awtili kwara ngsal nha la.nanu yasa pzyux balay minsyu nya smwal（hminas mtzyu pgan payat.cyugal%）msswal qutux pinkyalang nha ma khopa qu kenli nqu mrhuw pklahang na koka Reztunsten.qani hya ga nyux miq sa ken li sa pklahang nqu mrhuw kya qu zyaw lga plaxan nya qu kohwe ru kenli nqu psmsun nqu klahang nya ptzyaw na squliq meng sa spyang hopa nqu kenli.nanu yasa cingay balay nqu mthoki nqu binah koka ga nanak lalu nanak. koka Reztunsten ini balay ktay qu zyaw mnanak qani hya.
Psmsun zyaw nqu psplang
smr’zyut miru’koka Reztunsten qani ga.ana cipoq ru squliq nha uzi ga ini khmay、ana ungat nanu nha uzi ga.ana ga maki sa babaw nqu pintriqan nqu babaw cinbwanan ga msbulaq mhzyaw sa son mha psplang qani.koka Reztunsten qani ga taring squ muya pinbahuw qu Nogyo ru maki sa rgyax nqu koka.mkofuku sa maki babaw nqu cinbwanan ru tehuk sa cimuzyawna koka.
koka nqu minsyu nha ga qutux hi ga magal mang qu pinsplang nqu qutux squliq.maki sa babaw nqu rhyal ga spyang balay maki sa te qutux qu lalu na koka qani.nanu ka scimuzyaw nha qani ga pkwagiq squ qinnxan nqu minsyu nha .ungat squliq qu ptyaqih sa qinnxan nqu koka nha. misu nqu koka Reztunsten qani ga mkwagiq iyal qu koba nha.nanak sazing% nqu ptzyaw na Nogyo pinbahuw .tska nqu pinbahuw ga maki qetun 、bonaw、hopa nqu mugi、cipoq nqu mugi、ramat ru burao.kinhbci nqu rhyal na koka nha ga pkaki sa mtzyul mspat%nqu rhyal koka.llamu nqu qinnazat ga.spyang maki sa ’bagan ga pltong nha sa rgyax nqu Alrpis na wagiq na rrgyax. koka Reztunsten qani ga spyang kinblayang nqu kikay ga kkikay、tminun、kbalay iyu、kbalay nniqun、kbalay llamu kin、mknanak nqu qeqaya、qeqaya na ngasal、kinbalay nqu g’ nux ru假牙kinbalay nqu Tawz，llamu nqu psp lang nqu koka ga kahul sa Ginko ru ppzian ru ngngayan ki mtbazi sa Yupyaw. Kya uzi qu psrux sa koka nha son mha Koci nqu linhoyan kongs——kongs qani ga maki sa llamu nqu koka wayal mpbiru.baha hmswa ga cipoq yupang nqu koka qani.qinnhang nqu minsyu nha ga mtnaq squ lingay nqu koka kinbleqan ru memaw nha pqasun ru pscagaw nha.ana nqu pyang wagiq nqu gizit nqu pkzyup sa psplang（misu qani ga qutux kawas ka pinsplang nqu wagiq nqu qinbaqan qani ga pkaki balay sa zmaga% qu pinsplang nya pila）kya uzi qu hlbaw nqu koka ru（yang tminun、Tawz ki kimgiqas nqu rrenki）pira kawas qani uzi ga koka na sefu nyux mtlokah sa psmsun son mha zyuwaw nqu psplang na Ginko qani ga blaq balay nqu kekaq.maki sa koka Reztunsten qani ga maha qinsyugan mopuw ga pkaki sa te mpayat kin cingay pintzyaw nha ga gluw nqu Ginko psplang na pincyagan.kska nya ga qruzyux ku cintqalang squ koka nha nanak ru kahul sa koka nqu Zwes uni ga Awatili msesyu na binah koka nqu squliq.bsyaq nqu ryax ga msblaq ki koka na Zwez.koka Reztunsten qani ga nanu yasa ’mubuy sa Zwez koci pqqol pila nqu linhoyan nqu puqing na cintman.kawas qutux seng mqeru kbhul mpusal payat koka Reztunsten ki koka Zwez mpbiru mrusa nqu pinkkal msqutux pinbiru pyup nha na gaga. Kinnita nqu pinbiru nha ga.ana nanu nqu qeqaya mbbiq ru pila na koka Zwez Falang baqun maki sa koka Reztunsten pila nqu sefu uzi.ana ga pinkita ta sa kwara qani lga.ungat nanu nyux nya sqhut koka Reztunsten qani la.binah nqu sezi、pspllang uni ga pinspngan nqu sefu ga siki te kahul sa koka nqu Zwez smwal. Nanu yasa tehuk misu qani ga koka Reztunsten mtbuci qu psplang nha.kawas qutux seng mqeru kbhul mqeru pgan cyugal koka na Zwez qani ga hmtuy tmwang sa Oco nqu linhoyan nqu psplang. Baha hmswa ga kwara zyaw nqu pspung sa binah nqu zyaw na koka qani ga .koka Reztunsten wayal nya pspung sa koka na Zwez la.ungat rngu nha pspung son maha zyaw nqu ppkal mpbiru kin binah na koka.koka qani ga nanak lha qu ini beng pila nqu Oco te byaqan wagi na koka.baha hmswa ga rhyal nqu koka nha ga cipoq balay. koka Reztunsten qani ga hminas mzyup sa koka nya qu qeqaya ru kwara qinxan nqu ckaw nha ga ptehuk sa mqeru pgan% na qinnxan nha.kwara qeqaya nqu zayryo nya ga siki stama sa binah nqu koka uzi.ana ga mtlokah iyal qu koba nha nanu yasa mssyuk qu pin nosa nha sa binah koka pinsplang nha wagiq la.pinkita kawas sazing seng ru qutux linpgan ga mzyup sa koka nha ga mqeru.0mtzyu oqkUSD.pinposa nha sa binah nqu koka ga mopuw spat.mopuw spat18.18 oqkUSD.koka Reztunsten qani ga spyang wagiq lalu nha ga kinbalay nha son mha koci lalu ga Siteli（Hilti）qani ga Keta nqu kesan（Curta calculator）na qalang.Kawas qutux seng mqeru pgan magal ru magal byacing koka Reztunsten qani ga mOco nqu psmsun psplang pila na qalang.qutux ga maki sa Oco nqu zizyu psplang linhoyan（EFTA）ru linhoyan nqu Omon maki sa kska nha psblaq nqu linhoyan na koka.nyux nha aki spkal son mha psplang qani ga msqutux sa binah Oco nqu koka mpkal.ana kawas sazing seng ru sazing qani ga koka Reztunsten wayal wagiq qu ungat pcyagaun nqu squliq ga .lpgun binah nqu lingay na koka ga rroq qu lha hya.maki sa kawas sazing seng ru mpayat ga ryax nqu te cyugal ga. ungat pcyagaun nqu squliq ga nanak sazing.sazing%。
Liechtenstein (列支敦斯登) hya’ ga cyux maki’ tay 47 16 N, 9 32 E na Oco syuw.
kwara’ kinghciyan niya’ 160 sq km (maki’ tay 219ginkgan kin wahci’)
(kinwhci’ niya’ ga 160 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 0 sq km)
Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 37,937.
Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 37.60% , lhlahuy hya’ ga 43.10%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 19.30%.
spzyang qalang na Kokka’ (首都)
smr’zyut miru’spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Vaduz.
snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)
smr’zyut miru’snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 15 na tay mspat byacing na qutux kawas.
mrhuw Kokka’ (國家元首)
smr’zyut miru’mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Hans-Adam II, aring ryax 13 squ byacing tay 11 sa kawas 1989 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.