Ulay
alang Ulay (烏來部落) ga niya mki sku Zinpesi atu Ulay Ku, kwara sali buwan nya ga 871 buwan, 2,734 hi ku kwara s’uli tayan.
s’uli tayan pinspngan Gyencumin ga 41% kyan ku 1,130 hi, binah ga, ’yat kahun sku pinspngan Gyencumin ga 59% kyan ku 1,604 hi nya.
pinspung na linhuyan Gyencumin ga, Tayan 37%, Amis 2%, Bunun 1%, Paywan 1%.
qalang Ulay ga maki 1 pqwasan biru.
maki qu ngasal bziran ru kyokay.
mwani misuw qalang ru cyux te inu部落概況與位置
smr’zyut miru’qalang Ulay ga nyux maki sa ‘zil na llyung Tranan, qszyap Eki Ulay, yasa son muci qalng Ulay kni’an Tayal sa.t’aring ta kahul Tanswey ka ngungu’ llyung shtuw umi qasa ga, smungus te kraya’ Sinten si tpucing puqing nya lga, yasa son muci qu Tranan la. mksobih balay Bnka’ uzi.
sami Ulay kuw ga maki qu mtzyu’ qalang myan, Tampya, Ulay, Raga’, Rahaw, Hbun ru Mangan Tranan.
Ulay qani qu spzyang balay pizyux squliq maki te sqani, kmal sami ke’ na Tayal ka mc’ubuy Squliq hngya’an, rgyax myan Batul kinwagiq na umi ga 1118 meta, kwara qmayah tatak Tayal cyux maki te sqasa ga baqun balay mita 101 nqu Bnka’ kinbetunux balay ktan.
suruw rgyax myan lga rgyax Tongan mc’ubuy mksobih sa qalang To’yen Tayal la.
烏來部落位於南勢溪左岸，烏來車站的對面就是烏來部落，也是原住民所住的地方。我們從淡水河口往上游至新店再往上的源頭就是福山；我們距台北都會很近。
我們烏來區有六個部落，忠治、烏來、拉卡、信賢、下盆及福山。烏來部落是全區人最多的地方，所屬泰雅族賽考利克語系，
拔刀爾山是我們最高的山，海拔有1118公尺高，在這裡所有的族人都能挑望美麗的台北101大樓。
山的後面是銜接三峽東眼山，離桃園原住民部落很近。
sinllwan lalu qalang 地名由來
smr’zyut miru’swa son muci Ulay ga, ‘ringan nya mga Hbun tngtun son sraral ma, bahahmswa sazing llyung nyux mstnaq sqani mru, nanu yasa lru son nha Hbun Tngtung la.
babaw nya, pqalup na Tayal mskura te nyux ki’an mheloq qu pitung sa lru tringan nya qsya’ lmga ,memaw si hwaw kmal muci ma kilux balay kilux balay ma, nanu yasa ru si nha tllwan qu Ulay qu qalng qani lpi.
為何稱為烏來，早期是叫「Hbun tngtun河文德抐頓」，是因為兩條河匯集在這裡形成深潭所以稱之。之後泰雅獵人走向冒煙的潭中用手觸摸後，連忙大叫喊著說好燙好燙，所以他們就以「Ulay烏來」取此地名。
pinqzyuwan qalang部落遷徙
smr’zyut miru’t’aring balay mga, bnkis sami ya ga, minkahul squ Pinsbkan ma, maki qutux mrhuw myan lalu nya ga Yawi Puna, hiya qu cinqsu’ balay mwah qmalup sqani ru ktan na gong Cyaqung qani mga, talagay pizyux qu quleh te llyung qani mru tmatak kya lma.
bsyaq bsyaq hazi nya lga, si gluw llyung ru smhzi mwah bih Rahaw, Ulay,Tampya si tehuq mssobih Cic’ Sintan qu ggluw nha ma.
babaw nya kinhangan nqu Zipun ziray nasa lga, qalang Raga na Tayal smhzi psqunun nya qalang Ulay mlahang, nanu qu misuw qani lga, ungat squliq nya cyux maki sa Raga hiya la.
從一開始，我們的祖先是來自「Pinsbkan賓斯博干」創生地，有一位頭目耆老叫亞維布納最早狩獵來到扎孔溪看到漁產豐富，族人就先居住在那裏。
很久很久之後他們就順著河的下游遷徙來到信賢、烏來、忠治、甚至於到屈尺新店這一帶。
到了日治時代，日本人將拉卡部落的族人集中遷往烏來部落管理，所以現在的拉卡部落沒人居住了。
tayal ka nyux qalang Piyaway misuw qaniy人口概況
smr’zyut miru’qalang myan ga sazing seng mqeru kbhul msyaw hi kwara nyux sqani, Tayal ga, qutux seng mtzyu kbhul msyaw hi kwara, sisay ma cyugal kbhul msyaw blihun ngasal Tayal hiya, nyux mksobih heci qu Ulay qani, nanu yasa lru, pcyogun nha ga, nyux ini shiriq qalang. maki cikay kruma na squliq myan ga wayal hogal uzi, ana ga ini kpizyux.
我們烏來部落人口約兩千九百多個人，原住民約一千六百多個人；約有三百多戶是原住民的戶數。離都市很近、很方便，所以，在工作上沒有離開部落，也有少數的人也在外面工作，但不多。
snhyan部落宗教
smr’zyut miru’mhuway balay Utux Kayal, qutux nanak Cyoro Kyokay nyux maki te qalang myan, cyugal yat ga payat nanak blihun gluw nha ga snhi Tensinkyo, cyux maki sa kyahu qalang myan.
感謝上帝，部落只有一間教會在我們當中，有3、4戶數是天主教徒，在我們部落下方。
qqyanux經濟與特產
smr’zyut miru’qalang myan ga, kwara rhiyal Tayal nyux qhtan Sexu’ , baha hmswa llyung myan qsya’ qani qu nniqun nqu heci Bnka’, nanu yasa ru ini myan hmciy muya’ ana nanu qu pinbahuw ru qmehuy uraw.
ungat qu pinbahuw myan musa sqqyanux, nanak maki cikay ali
nya ru muhi cikay tbihi maqaw galan cikay than, ana ga ini ktwa qu sqyanux sa hiya, nanu ru musa tzyaw hogan ru tzyaw son muci ka smrzyut ‘byan wahan Okyak qu Unseng qani pi, maki Tayal uzi nyux mgyah nanak qu ‘byan Unseng uzi, ana ga tmuyaw na thoki kmukan mwah ksyuw ru nha nank Kekak, Tayal hiya lga si mamu qu kinsyugan qu qnabu qani qutux qutux byacing.
由於我們烏來全區土地受到水源管制區的限制，因為我們這條河流是供給台北地區的飲用水，所以我們不隨意的開發土地或是種植農作物。
我們也沒有種農作物來過生活，只有一些小農種一些有機蔬菜，如桂竹筍、馬告，以維持生計；雖然不多，他們還是到外面工作，就像到溫泉飯店做清潔工作，也有一些少數的族人有開一些溫泉民宿，也有一些財團老闆承租原住民土地來運作計畫，族人就每月接收他們的租金。
tuqiy部落交通
smr’zyut miru’qutux balay tuqiy myan (Tay 9 Cya Seng), t’aring Ulay ru si tehuq Bnka’ ru tbzih mwah Eki Ulay lozi, mhani mwah simu si tehuq qalang myan ga maki qu Takusi nya, plawa su ga 150 pila. yat ga pquzyut qu Renwa ggluw su mwah mnaga sa Eki. qenah blaq yan nasa hiya.
我們只有一條省道，叫做台九甲線；從烏來到台北往返，若要到烏來部落，可以叫計程車，費用一百五十元就可抵達。也可以聯絡親戚至車站接送，會比較方便。
wahan tbasaw mzwi部落觀光
smr’zyut miru’wahan tbasaw mzwi Okyak sa ga cyux maki te kyahu qalang myan kwara, miyan khu ngnhayan yat ga tbiran, ‘ban Unseng yat ga tama turuy si tehuq tgliq, Taki son myan, yasa qu spizyang mwaha okyak lmosy, nanak maki cikay Tayal cyux mgmeh son cikay ka wahan mqbaq mlata gaga Tayal ru mwahan nha tmatak lbit lmosay qani yasa qu sqqyanux nha.
遊客來到烏來觀光旅遊大部分都在部落下方，像烏來老街的博物館，還有溫泉民宿、或者是坐台車到烏來瀑布，是我們烏來觀光的重點。而部落有幾家開獵人學校教遊客泰雅傳統文化或是露營區，來維持他們的家計。
cipoq pinqzywan部落小故事
smr’zyut miru’kmayal qu nkis myan ga, kraya rgyax myan qasa ga, sraral klhangan zipun mga yasa qu iwal qnahan rme hiyal qasa ma, nanu yasa tllwan nha kraya’ sa lga Sirogan son nya qu Zipun.
我們老人家說，我們部落的山頭是在日治時期是日本軍人的跑馬場，所以日本人就取此地為「Sirogang西羅岸」。
rhzyal kki’an
smr’zyut miru’tay ’llaw na Ulay hya’ ga 翡翠水庫. tay ’zil na Ulay hya’ ga rgyax krahu’. tay mkyahu’ na Ulay hya’ ga 宜蘭. tay mkraya’ na Ulay hya’ ga Taipei.
tay mkraya’ na Ulay hya’ ga Tampya. tay mkyahu’ na Ulay hya’ ga Lahaw.
rekisi(歷史)
smr’zyut miru’kayal (氣候)
smr’zyut miru’tuqi qsya’ ki rrhzyal
smr’zyut miru’ulay
smr’zyut miru’minlwan nha’ te maki’ Tayan na’ Gipun. cyux ki’an ulay qu qalang.
kyokay (教會)
smr’zyut miru’maki 3 kyokay.
ssquliq pinlpgan (人口統計)
smr’zyut miru’| 年份 kawas pinlpgan | tay byacing na 4 kawas na 2016 |
| 人口 ssquliq pinlpgan | 2,734 hi ku kwara s’uli tayan |
ppqbaqan (教育)
smr’zyut miru’pqwasan biru ’laqi’ cikuy (國民小學)
smr’zyut miru’maki 1 pqwasan biru ’laqi’ cikuy.
pqwasan biru ’laqi’ mrkyas (國民中學)
smr’zyut miru’tuqi ’san (交通)
smr’zyut miru’basu (公車)
smr’zyut miru’“tuqi’”qu spzyang glgang nha qalang musa’ ana inu’.
kisya’ glgan (鐵路)
smr’zyut miru’spyangan na pinbahu (特產)
smr’zyut miru’Ubuy qqmayh (農)
smr’zyut miru’- qetun ulay
- syam bzyok qnhuy
- bazing ulay