alang B’ala眉原部落

泰雅族 傳統文化

Mpitu na bubuwan alang ps’unan myan, Yasa ku mtehok san maku alang B’ala hya       . Ana ga sami mshzi myan aring sa stbon pnsbkan ga, Ini myan krangi bebang alang, ku si rasi na mrhu mshzi musa sa hkangi san nha ku gi’as na kki’an. Myen sami alang hya ga suwa san mha mpitu ku bbuwan myan ku alang, San maku mpitu alang hya ga,

Maki san maku Squliq uzi, maki uzi S’uli uzi, Maki ku piyang bay na B’ala ga san maku, Nanu san maku hngyan myen kkan ga ini myen ptna, Piyang bay na alang B’ala ga giwan na mrhu mu bnkis mu Mkgong, Yasa ku piyang bay na alang B’ala.

我們有七個聚落共聚才形成現在的眉原部落，但是我們從瑞岩的遷徙，不同於其他的部落，是由部落領袖外出尋找新的居住地。像我們的部落為什麼是由七個聚落形成，我們的七個聚落，有Squliq，也有S’uli，C’uli也有正統的B’ala就是c’uli，所以我們說話的發音不一樣，最正統的眉原群，就如同我的祖先Mkgong，那是最正統的Ｂ’ala部落。

Lama tehok s’a nyu myen ki’an muwani alang B’ala, Piyanga su alang mywn B’ala lalu nya ga mnkahun shani, Nanu sami hya ga, ana myen maki sa Pnsbkan sbayan ta Stbon ga alang myen B’ala sami hya, Nanu sami san maku mpitu bbuwan alang hya ga, Ini ptna sam maku mrhu myen, Maki nak utux bbuwan na alang ga maki nak utux mrhu, Piyanga su mshzi myen aring Stbon ga Pnsbkan ga, Iyat myen mns’un msh’zi, mnbya myen beh na ‘bya’an wagi , beh na, Si myen glu sa gong b’na’I, Sami ku sam maku Mkgong ru alang sam maku Matawla, Mkgong ru alang Matawla ga, Mtna sami ga piyang balay na S’uli, Sam mha alang Matawla hya ga, Maki sam ku Petuwan Pepazi, ru plngawan maki Banday, alang Banday ruma ga mtna ka sami alang B’ala.

最先到達我們所在的alang B’ala，所以這是我們B’ala部落名稱的由來。而我們呢?雖然我們曾在瑞岩Pnsbkan的Sbayan，我們這七個聚落的部落，都有不同的部落領袖，一個聚落各有一個領袖，所以我們從瑞岩遷徙出來，並不是整批一起遷徙的，我們從西邊往下，一直循著北港溪，我們Mkgong跟Matawla一起，Mkgong跟Matawla呢?我們一樣是正統的S’uli，而Matawla?包含Petuwan跟Pepazi?與萬大的Plngawan，有部分萬大部落的跟我們一樣是B’ala。

Nanu mshzi muwah mshzi sa san mha pbya’an na wagi cyux myen kki’an muwani hya ga , Tehok myen sa san maku utux gong, Sam maku gong Tzilan Gong Tzilan hya ga cyux zik nku Pnsbkan, Nanu sam mha ku san Matawla hya ga, Mnaki sa beh na zik na kyahu na Pnsbkan, Ru sami Mkgong hya ga mnsobeh myen sa Mknazi, Ru alang S’oli Mlepa san mha alang S’uli hya ga, Mnkahun mkmuyaw na san maku Mlepa, Sam maku alang Hoku hya ga alang Lisu, Mkahun bay sa Stbon bay sa, Pyanga su sami kwara alang B’ala ga, Iyat myen mn_glu muwah mbya sa nyu myen ki’an muwani ha. Nanu mrhu myen cami Mkgong ru Matawla hya ga, Si bay pgglu mbya mt’ta san maku gong Tzilan ru, Tehok sa san maku Ｍmang na san maku rgyax, Rgyax na Saw son muwani hya, nxan hya ga b’bu na sam maku Bnkgan Patus, San maku mglu kay na Gipuk, T’aring yasa ku Gipun smlahang alang myen, san maku knki’an myen sa ga, Bng’ci ga knkiyan na Pepezi         Bng’ci, Ru Petuwan ru Plngwan ruma na Banday , Ru sami Mkgong hya ga mnaki myen sa rgyax.

遷徙呢!遷來西邊我們所在的地方，我們到了一條溪，叫做九仙溪。九仙溪在Pnsbkan的下方，而我說的Matawla，原來在Pnsbkan下方的深山，而我們mkgong則在紅香旁邊，那Mlepa的S’uli群呢?是從力行有個叫Mkmuyaw的地方，而稱作hoku的Lisu聚落，是真的從瑞岩遷來，所以我們並不是一起下來目前所在的地方。我們Mkgong跟Matawla的部落領袖等，是一起遷下再溯九仙溪而上，到一座平的山上，現在叫saw的山上，以前那山頂叫繳械的山(最後降伏繳械的地方)，我以日語直譯的名稱，從那時候開始部落就由日本統治，我們所待過的那個地方，很多芒草處是Pepazi待過的，Petuwan 跟萬大部分的plngawan，跟我們Mkgong則是在山上。

Te suru na rgyax Yi’uri biki, Te puyu na muwani alang B’ala, Ru san mha ku alang Mlepa hya ga mnkahun Mlepa Mkmuyaw, Muwah thzi alang Obing m’ma alang Obing, Mnaki kya nha ru bsiya la ga, Gmoyaw beh na llyung bna’I, Musa sa san maku Plhung gong Plhung, Mnaki kya, Yasa ku alang Hokut hya ga san mha alang Mklisu, Muwah mtalang sa te san maku Biyungan (Bng’ci旁), Nanu san maku bsiya maki kya la ga, Mshzi mmusa beh na san maku Lisu ku alang Mklisu hya. yasa su Mklisu ga t’aring yasa san nha alang Mklisu, Tehok muwani.

即眉原山後面的山凹Yi’uri biki，就是現在眉原部落的對面，而Mlepa群則是來自Mlepa部落一處叫Mkmuyaw的地方，後來遷移到平坦的Obing部落，他們在那兒久了之後，就涉水渡過北港溪到關刀溪，在那裡待著。而我們所稱的Hokut就是我們的Mklisu群，他們移到Bng’ci旁的Byungan，在那兒待久了後，Mklisu群就遷往叫Lisu的地方，之後他們就被稱為Mkliau直到現在。

Nanu sami alang B’ala hya ga, maki mpitu na san maku knt’iyan na tbuwan alang ga, Nanu san maku Mklisu  S’uli nha hya. Petuwan ru Plngwan hya wayan mbya sa san maku Tbulan(松鶴) Ru Lilang, Musa kya ru bsya maki kya laga, Wan mshzi sa beh na 國姓鄉 tehok sa 九九峰, mnaki te kya, Nha ga bsya maki kya ga, pgyasun na Hetay na san Keseko la., bhyagun, mgyay , yasa ku musa Tlisi la, Maki sa Tlisi beh na san maku bsilung kpatung son, Muwani ga 中台禪寺, Mnaki kya ku alang Petuwan ru nha ka Banday Plngwan, Ruma  iyat kwara Plngawan, Kya mopu bbuwan maki mglu kya, nanu alang Petuwan ga utux Yaya nha hya, Nanu muwah Gipun la ga, Gipun ps’rgan na Gipun ku lMukan ru Khabu, Muwah myuk alang na ‘Tayan, Ana mhkasa ga mgyay ku ‘Tayan, Nanu mt’ta sa beh na son nha Goyoke Petuwan, Ru mbya sku gong bleh muwah tehok sa alang B’ala, Nanu sami san Mkong  Pepazi giwan na utux Yaya, Piyanga su si pgglu musa maki sa gong Pepazi.

而我們alang B’ala呢!眉原部落是由七個部群所形成，這是Mklisu的由來。而Peyuwan 跟Plngwan則是往下至松鶴及裡冷，到那兒之後一段時間，就移往的九九峰，草屯的九九峰即草屯的九九峰，他們在那兒很長一段時間，後來被清兵趕走(鄭)，被追被趕直至現今的埔里，即埔里的水蛙窟，現今的中台禪寺，現在眉原的Petuwan當時就是跟Plngwan在一起，是部分，不是全部，當時超過十個氏族，所以跟Plngawan是同一祖先的，日本人來了後，於是拐騙 教唆漢人跟噶哈巫，潛入泰雅族部落謀亂，於是他們最終就離開了，於是爬上五票坑，沿黃肉溪往下轉進B’ala，因此Mkgong Pepazi就如同手足，所以一路相隨到眉原溪Gong Pepazi，現在的清流。

Muwah Plmukan la ga rasun myen nha, Nanu muwah myen sa ‘siyak na Nakahara    , Tbbuwan kya la. Ru Mlepa hya ga ta’ring nha gong Semuxun, Si mbya mbya ru tehok ku son maku, Mnaki kya ha, Pmbya ru muwah beh na, Tehok sa 咖啡園 la ga muwah saku san mha 收費站muwani la, Ru Mklisu hya la ga aring Lisu, Gmoyaw beh na ka son mha ku 露營地na惠蓀林場, Ru muwah sa 咖啡園 tehok sa Yulu, 就是 muwani ga gong Sni’ son, 迎翠橋 mnaki ka rgyax sa, Ru tehok sa muwah loe mshzi alang muwani te ba baw, Nanu tehok ku Gipun, maki san maku mtciri ka Gipun ka Slamaw ma ga, Nanu ruma ku Slamaw muwah mgyay beh na alang B’ala. Suwa ini kensat Gipun yasa ga, Magay mkrakis na Slamaw, Rasun nya kwara ka glu na knerin nya Lituk Nomin, muwah alang B’ala, Blay Gipun hya, nxan ita ‘Tayan hya ga  ya’eh bay kn’yanux ta, Nanu Gipun ku muwah, Slyun myen nya san maku alang, Cinlangan myen, Slyun myen nya ku kwara mpitu bbuwan alang, Musa myen kmehuy c’la, Sba’an myen nha kmehuy c’la, Ru ana kmehuy c’la ga Bi’an nha cikah son maku, ‘mabu cikah ku pila ka Gipun hya, Ru psba’an myen nya pmuya pagay, Pyanga su san maku alang B’ala hya ga, San maku ‘Tayan ga, Bhci na c’la ga kya nank sami alang B’ala, Maki saku kya mopu mpitu knehuy nak na sami alang, Pyanga su myan na kuzing ana ku mspat pgan kawas mu la ga, Iyat ku mnani ana utux ngahi, Iyat ku mnani ana utux na trakis kun hya, Suwa ini kuzing hya ga kn’hutaw ku sa Gipun, Pyanga su uka ku lalu Tayan, Lalu na Gipun kun hya Giro, Aring ku kya ku hay payat kawas, Wayan Gipun hya la, Ru yasa ku san maku sami alang B’ala, Nyu myen ‘mblay m’yanux sa, San maku m’ma na alang B’ala.

漢人來助墾後，我們往現今中原部落對岸，在那裡暫居。而Mlepa則是從Gong Semuxun，惠蓀林場遊樂中心，一路往下到現今惠蓀林場的遊客中心。就在那裡咖啡園，而後在咖啡園，之後到現今的收費站，而Mklisu則是原在Lisu，渡河到了惠蓀林場的露營地，往咖啡園直到Yulu，即現今迎翠橋，迎翠橋之後，再往上游移去，日本人來了之後，因為梨山戰役，遷來了一部分逃難的家族至B’ala。一位日警娶了梨山當地受難家族的女兒，她將妻子Liyuk Nomin的家族，全部帶來B’ala。日本人當時還好，以前泰雅族的生活艱苦，日本人來了，將我們集團移住，就是現在的風雨球場，即現今的風雨球場，將我們七個部落匯集，我們去墾掘自己的水田，他們教我們如何墾水田，即便是墾自己的水田還付工錢，日本人多少會付工資，還教我們種稻，所以B’ala部落，在泰雅族裡大概只有B’ala才有無比寬廣的水田，B’ala有十七處這樣開墾的水田，所以下我這樣八十二歲的年紀，不曾以蕃薯、小米作為主食。我是日治時期出生，所以沒有傳統族名，我是取日治時期的名字，直到我四歲，日本人走了以後，這是我所講述的B’ala部落。