psaniq ru mplaw 禁忌與共享

作者:林純桂&素伊多夕&方瑞玉

sraral hiya musa magal qulih ga, ini nha hmci maki qu pspung nya, ini ga cyux mbazing qulih lga ini nha ’say, baha mswa kyapun su kwara ungat qulih niqun ta babaw nya lru, baq mkayal muci qani ga nyux ta magu squ qulih. musa squ magal qulih qani ga siy ga qutux qutux niqan, hata muci lga musa kwara, ungat kya nanu qmhut qani hiya, ita ka Tayal raral hiya ga msblaq balay son nha.

早期族人不會隨意去捕撈會有時間性，春天時是魚類孵育繁衍期，就不會去捕撈，族人都有共識要孵育小魚。進行團體漁撈是家族共同進行，若要去也沒有限制，以前泰雅族人都相處得非常好。

ini ga musa ta ga nwahan squliq ga ini nha say uzi, ru ini ta hmci musa uzi, musa su spanga msqun lga ini nha qbaqi mnglung la, nanu yasa qutux gluw ki qutux gluw pgluw musa! baq mkayal kwara, me’a su na nwahan nha sm’bu lga kmal muci,nwahan maku lay muci lga ini nha ’say la, baha mswa nwahan squliq ga ingat iyan qu qulih nya lru, nanu yasa musa kangi squ lingay binah la. ru cyux ki’an sruyu squliq uzi ga ini ’say spanga smi uzi, musa hmkangi binah nanak ’say su!

若別人去過的溪流就不會再去，也不能隨便去，若重覆再去，別人就不知道如何去做了，所以要一個家族一個家族去進行。他們都會事先講好，別人去過的地方，他們會說：那個地方我去過了，別人就不會再去，即使去了也捕獲不到魚，便會另尋他處去捕撈。溪流中若有他人放置魚筌，也不能同時去放，必須到別處放。

raral uzi ga ita Tayal hiya ga maki balay inlungan nha ini ga nyux qu sruyu nha nyux ki’an qulih ga ini nha balay hmci magal, baha mswa ga psaniq na zywaw qani hiya! ana musa psabu ini ga musa tmuba tnaq lga yasa la, ini nha siy suqi magal kwara nanu yasa qu blaq balay qu gaga sraral hiya, baq balay inlungan.

早期泰雅族很注重規範，若魚筌裡有魚，絕對不會亂拿，視為禁忌。去河邊放三角網或魚藤捕魚時，適量就好不會一網打盡，泰雅族是一個懂得遵守規範的族群。

bnkis sraral uzi ga qutux qalang qutux gluw qani ga qutux niqan son nha, magal ina yasa qu mkayal qu qutux niqan gluw qani lga musa ptnep qulih la. tnep ga siy tbuci tnep qulih,ga kinpsyaqan balay uzi ha mswa gi ima qu cingay nagal qulih ga blaq qu hbup son nha.

早期一個部落都是家族性，家中只要有婚事就會一起去釣魚。大家各自放釣竿，誰釣得多大家就會說他今天的運氣好。

nanu yasa qu raral hiya ga musa squn tnep qulih sa llyung qani ga thkun nha kya, kmal qu bnkis nha,“ ay! tahuk cikay qulih wah! muci qu bnkis lga, yasa thkun nha, thkun nha qulih qasa lga ini ga qutux qutux kyawan mami ga thkun nha, hoqil qu mami ru qulih qasa lga syun nha babaw nqu btunux,galan nha stmwan nha ru qsugun la, isu qutux kun qutux son sqa qmasuw, ana mami uzi ga son sqa maniq ga kinblaq balay niqun baha mswa nyux ta maki squ llyung ru nyux ta ini kaki sa ska ngasal ga,ya qu kinblaq balay ru mluw squ bnkis sraral hiya ga kina pqasun balay uzi.

早期一起到河邊釣魚會在那裏煮食。當長者說﹕「哦！煮一些魚吧！」他們就會煮一鍋鍋的飯和魚，等煮熟了便把飯和魚放到石頭上，撒上鹽巴後再分食，這樣分食連飯吃起來也香噴噴的。因為大家是在河邊跟著老人家一起活動，大家都非常的開心。