qalang Kngungu/哥姆姆部落
mwani qalang ro cyan te inu 部落概況與位置
smr’zyut miru’qalang Kngungu qani ga qalang cyunga na Klesan, ryax klhangan Ipun ga syan naha hasisyo cqani. ro qalang Kinyang ski qalang Kngungu ga maki calay na ryaniq kensat. qalang Kngungu qani ga maki cqa qutux seng qesu kbhul mpusal mtuyu kawas mpux saying byaling ga, mtiyul qutux cinmuyax qutux kbhul mpux magan cquliq wayal miyup msqun mqyanux cqa qalang Kinyang la, nanu mica qa laxan naha qalang Kngungu qani, mwani ga cquliq naha ga mqyanux cqa llyung Klesan qalang Nan’o.
各姆姆社為Klesan的古部落，日治時期曾在此設立駐在所，金洋社至各姆姆社亦有標準的警備道路，此社於1926年（昭和元年）12月，共31戶115人併入金洋社中，各姆姆社自此廢社，現居於南澳鄉南澳村。
cinllwan lalu qalang 地名由來
smr’zyut miru’K’ngungu qani hiya ga, maki ke Tayal ga mngungu imi nya. ro cquliq Ipun ga san naha Ngongo, ke Thelu si biru Kongko la.
K’ngunsu 一詞，在泰雅語當中，為害怕之意思。日人稱該地 (Ngongo，漢字譯為公果社）。
pinyugan qalang 部落遷徙
smr’zyut miru’qabax qalang mshiriq qalang Habun Kolo qalang cyunga qani lga, skura ktgan wagi ski qalang Pyahaw la. ro qalang qani mehong lga mqyanux qa cquloq mb’ala la. ro si ski mpusal szi mtiyul kawas. mehong lga cquliq Kana xaqu’al prayas qalang Pyahaw, glgan naha llyung Hpinpe skura htgan wagi, ro mqyanux cqa qalang Moyaw, Kngungu… ro kbahul qalang Kngungu musa glgan naha trkax krayas rgyax skura te hiyaq. maki akya qutux seng meta na b’nux rgyax knalay naha qalang Kintang, qalang Cikayang, qalang Kbabaw, qalang klumwan, qalang Hakawan, qalang Hakaparis, qalang Taperay, qalang Lahaw, qalang Krgyax, mica qa ccquliq Kana Xaqu’al ga huyay pbhuyax, ro puqing lga ryaniq pinhknyan naha knahul Pinsbkan ski Kngungu, knmehong lga mqyanux cqa Nan’aw la
各部落離開 habun Kolo古部落後，向東遷至比亞豪社。這個部落後來由馬巴阿拉人定居，並延續至20世紀30年代。隨後，Kana-Xaqual 人越過比亞豪社，沿著和平北溪向東前進，定居於莫瑤、Kngungu 等地。自 Kngungu 出發，他們沿著山脊北上，在海拔約一千公尺的山腹逐步建立了金洋社、基嘎央、庫巴博、克魯模安、哈嘎灣、哈卡巴里斯、塔貝賴、拉號及格勒亞賀等社，使 Kana-Xaqual 人的社群呈現連續線性的擴展。最終遷移路線自 Pinsbkan 到 Kngungu，並最終定居於南澳村。
tayal qa nyan qalang Kngungu mwani 人口概況
smr’zyut miru’qalang K’ngungu tyugan kbhul mpusal saying qabax cquliq naha, ro hbku ski mpux payat kawas na laqi mrkyas ga qutux kbhul qabax cquliq ga maki mpusal cquliq nya, ro mpux magan mpux magan kawas na klokah hayi na cquliq ga qutux kbhul qabax cquliq ga maki miman spat cquliq nya, ro miman magan kawas na yutas yaki, qutux kbhul qabax cquliq ga maki mpusal qutux cquliq nya. ro tayux kahul cqenu minrok naha hiya ga, cquliq Tayal qutux kbhul qabax cquliq ga maki mqesu pgan tyugan cquliq nya, ro cquliq Amis ga qutux kbhul qabax cquliq ga maki tyugan cquliq nya.
哥姆姆總人口為322人，其中0至14歲的兒童占20.19%，15至54歲的中壯年人口占58.39%，而55歲以上的老年人口占21.42%。依族群來看，阿美族群占3.42%，泰雅族群占93.48 %。
snhyan 部落宗教
smr’zyut miru’qalang Kngungu hiya ga snhyan naha utux Tayal, ro maki gaga cmyus uyi. snhe naha maha baq maray mblaq na qnxan ro kmloh, mwani ga maki cikay cquliq musa Tensinkyo ini ga Kiristo kyokay, maki uyi cquliq snhe utux Kahat.
哥姆姆部落主要信仰傳統的泰雅族神靈，並進行相應的祭祀儀式。部落成員深信神靈的庇佑能帶來豐收和平安，目前也有些許族人會去天主教會或是基督教會，也有一些族人在佛教。
qqyanux 經濟與特產
smr’zyut miru’cpiyang tnpila qalang Kngungu hiya cpyanga mrwa kblay qeqaya ini ga mqupah, maki uyi cquliq nyan mawah bbesan, ro pinqumah hiya ga ana ocya, pagay, ro bway qhoniq, kbalay na qeqaya hiya ga, ana patas qhoniq, tminun na ruma, binah lga wal heci mtiyaw ini ga mqwas la.
主要經濟活動：哥姆姆部落主要從事農業和手工藝品製作，也有居民從事商店，農產品包括茶葉、稻米、蔬菜和水果，手工藝品則包括木雕、竹編等，其餘大部分皆在外地工作、讀書。
ryaniq 部落交通
smr’zyut miru’glux su kisya ga: thuyay glux kisya ro ski eki Nan’aw lga pbiyaq.
quyit haya: muyut su haya ga thuyay skahul ryaniq Tay Cyo syen ro ptehok su Nanaw la.
鐵路：可搭乘火車至南澳站下車
開車：可經由台9線抵達南澳
ki’an pklahang binheci 文化健康站
smr’zyut miru’qalang Kngungu hiya ga baha cipak ciyan cquliq naha la, uka ki’an pklahang bnheci naha, mica qa musa naha sobih na ki’an na pklahang bnheci cqa qalang Nan’aw, ro qalang Nan’o hiya ga maki mblaq na psbaqan ro byoing phgup. pincrux uyi pqwasan biru ro byoing, musa mkrax kinmxan cquliq ro psbaq llaqi.
哥姆姆部落居民因人口問題，所以無建設文健站，族人皆是前往的就近的南澳文化健康狀況良好，南澳擁有完善的教育和醫療設施。部落設有小學和醫療診所，為部落成員提供基本的教育和醫療服務。
gaga qalang 部落文化
smr’zyut miru’qalang Kngungu qani ga qalang Tayal, kruma cquliq naha kmayal ke Tayal uyi, ksobih kawas mwani ga nyan kblay yaw na qalang qa naha, us ga cipak hayi kblay yaw na cyunga, baha hmcwa cyunga ga uka cquliq musa qmuyiy ke Tayal ro mwani lga m_ngyut mnukil qabax bnheci naha la, mica qa uka uyi cquliq snibil gaga Tayal la.
哥姆姆現為泰雅族原住民的部落，部落族人部分使用族語溝通，近幾年依舊有辦理部落內部活動，但傳統文化活動較少，因過去無傳承及耆老逐漸流逝，泰雅文化也隨之消逝。