cyan te inu qa qalang 部落概況與位置

smr’zyut miru’

qalang Tonye qani ga, Ton'aw calay lalu Cyukok nya, lalu Tayal ga Iyu, maki te kkian na musa umi cqaca qalang Iyu, maki bih skura mnos hlhun rgyax Iyu ro hquy Wuyen, tyugan mehong nya ga rgyax Iyu, rgyax Simaw, rgyax Taipai tlibu qalang Iyu, qalang Iyu hiya ga pkiyaw qutux ryaniq ksobih qalang Suaw.

東岳部落,原稱東澳,族語名稱為伊藥(lyo);東岳村位居東澳溪入海處,在東澳嶺烏岩角西南方,三面為東澳嶺、西帽山、太白山所包圍,本村以一街之隔與蘇澳鎮的東岳里毗鄰。 在地理位置上,背山面海。其背山是源自西帽山的東澳北溪與源自楓樹山的南溪所形成的一大片腹地;北溪與南溪因環境地質的改變及天氣使然,夏季水流豐富。


lalu na biru kkayal 地名由來

smr’zyut miru’

cyunga cquliq qalang Iyu ga, baq naha musa rrgyax mamu kk'man Iyu ro musa tbes, ini ga kblayan iyu, baha hmcwa rrgyax Iyu maki piyux hmet qa Iyu kk'man Iyo, ro si son Iyu qalang naha la.

過去部落都會至山上採集金線蓮販賣,或製成藥物,因東澳山中盛產貴重藥草 lyo (金線蓮)而得名。

Tayal qa nyan qalang Tonye mwani 人口概況

smr’zyut miru’

qabax cquliq qalang Iyu ga magan kbhul spat mpux pgan cquliq, ccquliq qalang qani hiya ga ini ptnaq rryaniq naha, ana ising, mrhow pqwasan biru, sesiy, komuyin, rayhyo, kensat, kanggok, syuni, yaba sinxu, piyux calay ini ptnaq ptyawan naha, maki kinbaqan ro kblaq calay na qalang Tayal qani hiya.

部落總人口數:580人,本村的人才遍及不同的領域,從醫生、校長、老師、公務人員、民意代表、基層員警、護士、宗教人士等,其部落的人文色彩濃厚,形成一個具有知識與水平的原住民部落。

Snhyan qalang 部落宗教

smr’zyut miru’

kintayux Kiristo, Tensinkyo naha ga maki cqa qnxan qalang, musa kyokay msqun inori, msqun pung ke, kblay smruw sn’lungan naha, snhyan miyup qnxan naha, gaga snhyan ro ryax pqasan naha ga musa psqunan qalang, sinxu,bokusi ga psbaq ro mlahang qabax naha, snhyan ro gaga si smimax qabax, kblayan kntayux cquliq, Kiristo ro Tensinkyo kmayan siyan, glwani, psimux, kblay qutux prrax ro blaq na qalang, maki cka qalang ga, iyat nanaq snhyan qa Kiristo ro Tensinkyo, pyanga yaw qa gaga ro qalang, kblay qutux kblaq na qalang.

基督,天主教價值觀深植於部落生活,教會成為心靈中心,居民共祈禱、聚會,建立精神支柱。信仰融入日常,宗教儀式和節慶凝聚社區,神父牧師是靈性引導者、組織者。信仰與文化交融,塑造居民價值觀,基督天主教強調愛、關懷、奉獻,形成互助共融社會。在部落中,基督天主教不僅信仰,更是文化和社區生活的重要元素,營造充滿信仰力量和凝聚力的生活環境

Qqyanux 經濟與特產

smr’zyut miru’

rroq qani ga musa smuruw qnxan cquliq Tayal, pmiyan naha ttmana, qqhoniq, qnyatan qqulih ro ngta rgyax. piyux calay llamu ini ptnaq qa yaw pinnuya ini smuruw nanaq cquliq Tayal, ro musa biqi knblaq na pinnuya uyi, musa mlahang roq ro rrgyax. b'nux qani ga smimax tnpila, gaga ro kkian, musa klokah qalang naha.

這片土地是村民生計的據點,他們種植農產品、培育林木、養殖香魚和山雞。這豐富多元的農業活動不僅支撐居民,也為周邊地區提供優質農產品,同時保護環境和生態平衡。這片腹地結合經濟、文化和生態,成為一個充滿活力的社區。

rryaniq qalang部落交通

smr’zyut miru’

te inu: Yilan geng llyung Klesan qalang Iyu rayniq Iyu te qutux hao

muyut nanaq toruy: Yilan geng Tay cyo syan ski aki kisya na Tonaw

kisya: glux kisya ski aki kisya na Tonaw.

地址: 宜蘭縣南澳鄉東岳村東岳路一號。

自行開車: 行駛台9線至東澳火車站。

火車: 搭乘火車至東澳車站。


pinqyuan na qalang 部落小故事

smr’zyut miru’

kntayux cami yaya myan smi qwaw Tayal ro, skramat cqa Gaga na Tayal uyi ro, qyatan nqa tamul nya ga, tamul nya, ana su si soya pqwaw, uka tamul ga, baha baqun pqwaw, nya ta somya maha ma buyay ta qa Gaga na bnheci, nanu si kmaki trakis ga, ro maki qa tamul ga, nanu pqwaw tonul trakis laro, nanu hminas blaq ga, ana si kaki trakis, uka puqing tamul ga, ini baqi kbalay qwaw ga, nanu si kmaki tamul nya ga, trakis ro tamul squnun squnun ro, mica klequn cqa puluq qqwaw ni Tayal ga, baha si nbaq maniq mpux nabi qwaw ni Tayal, nanu si bsyaq ga, qenah blaq bsyaq uyi ga, uya iyat qmataq ’bagan ga, isyukang baqun naha nbux i nyan mkilux qaca hiya ro, {aki mpux msyaw nabi maha cu}, uya ga, qmataq qaca son mu, qmataq qaca ya ga, {hminas blaq ga, pisa nabi?} ana ma helax ga, si ta soy maha nizyuni ci niqun ro, qenah 越來越久 blaq uyi ga, {hminas blaq ga, pisa nabi?} ana ma helax ga, si ta soy maha nizyuni ci niqun ro, qenah 越來越久 blaq uyi ga, {kblay qwaw Tayal ga, maki nanu gaga nya?} ini, pqwaw su ga, ini bbwax ga, bbwax ga baq ktunux ma ga, ken a bnheci ga, nanu kya mica kya laro, pqwaw ga ini bbwax ga, mktunux likuy, mnbux qwaw, inbbwax ta ini ta plukus i ana kilux alax ta lukus ga,就是ini alax lukus Gaga nya qani ga, mktunux uyi mbbwax ma, {maki nanu yaw ga baqun ta mux qwaw Tayal?} maki nanu yaw na mgiyaw na yaw ga, musa smiye ga pqwaw, ro ptubux ga pqwaw nama, ro pslaqi su ga pqwaw nama, biqan ta skh_i cquliq ga, ro wayal musa mlata mlikuy ga, pqwaw ta ro, baqun ta mwah mlikuy ga, wahan naha magan qa qwaw qaca ga,

看我們的母親製作泰雅族的小米酒,也遵守泰雅族傳統禁忌規範,養製作小米酒的酵母菌(米麴),如果你想製作小米酒,若是你沒有酒麴,怎麼能製作出酒呢? 我們想跟隨祖先的習俗,傳承喝小米酒的文化,我們會運用小米,還有使用酒麴(酵母),所以運用tonul的小米,品種是最好的,如果只有小米,沒有酵母(酒麴)的話,也沒辦法釀酒,要先有酒麴,小米和酒麴放置酒甕裡再一起攪拌製作成小米酒,{製作泰雅族小米酒,要花多少時間?} 如果放置十幾天都還不能喝,要放置久一點,放得越久會越好喝,如果是夏天,因為天氣比較熱,所以置放一個禮拜就可以喝了,{夏天應該十幾天酒可以喝了},對阿,所以我指的是說夏天,如果是夏天,因為天氣比較熱,所以置放一個禮拜就可以喝了,{夏天應該十幾天酒可以喝了},對阿,所以我指的是說夏天,{最好喝的放置時間是多久?},如果說最快的話,至少也要二十二天才可以飲用,越久其實越好,{泰雅族製作小米酒,有什麼禁忌嗎?},不行打赤膊,不行打赤膊,因為這樣會有人吵架,祖先所流傳下來的話語,是這樣子,大約就是這樣,在製作小米酒時禁止打赤膊,若不穿衣服打赤膊,男人喝酒時會因此而打架,我們就算因為天氣很熱,就是不行脫衣服,這就是製作小米酒的禁忌,若打赤膊會導致爭執吵架,{有什麼事情會什麼情境下我們會喝泰雅族的小米酒?} 有什麼事情會飲酒如下:例如遇到天災人禍,或是我們去相親會製久,小米播種前也會製酒,以及生產前也要製酒,要去分享給親友喝,還有男生出行狩獵時,我們製作小米酒,因為我們會等待男人回來時,喝這些酒。

{kblay qwaw Tayal ga nanu trakis klayun qwaw?} trakis saying lalu trakis ga, prhay yaga, puyun ta niqun ta mami qaca ya hrkay ga, mica qa pqwaun, nanu si kmaki yaw ga, pqwaw ta i musa smiye kneril ga, mkayal nama mcwahi ga, qutux qalang ga, pqwaw ga, pqwaw nama qa son maha puqing pa’gan cquliq qani ro pqwaw, ro nanu i si soy ma mkoyay yaw naha lga, nanu mica qa hriqun naha qwaw lga, haw, musa mlata mlikuy ga, pqwaw ta ro qabax, maki nanu Gaga ga pqwaw nama ga, maki nanu yaw ta, pubux ta ro Sgatu ta ga, pqwaw nama, ro musa smiye ga, pqwaw nama, ro musa mlata mlikuy ga, kya qniyat irwa ga, ini naha tlaxi qwaw naha, si ini naha sbaqi likuy maha nyan ta pqwaw, sbaqan su lga, niqun naha ro, lqenun pqwaw uyi mwah mlikuy biqan ro, nanu qwaw ga qaca yaw qwaw ya ga, nanu si puqing nya calay ga, tamul ya ga, nanu si kmaki tanul ga, nanu maki yaw pqwaw ta ga, cpnun nya tamul nya ro mami nya ga, ktwa tamul ga, alan pehuq kya i balay qwaw ga, ro kbalay su qwaw qaca laga, wa su syan lga, ini gwahi lay, nya ta mukan ca ini gwahi, siga twagun su iyat su twangun ga, alan 準備qaca i pisa kya puqing pqwaw ga, 下一次twangun su loyi ga, alan kpiyux hayi qsya nya, iyat su twangun ga, 剛剛好 qsya nya i pqwaw.

{我們使用哪些品種的小米製作酒?} 有以下兩種小米: prhay我們是拿來食用的,會做成小米飯吃,hrkay則才會拿來釀酒,就是說有遇到事情,我們要製作酒,我們去相親前,告訴所有的親戚,一個部落的群體,也要釀酒,因為要去娶人家的女兒,所以我們要製作酒帶過去,或是女方若同意則要將這些酒喝完,男生出行狩獵時,全部的人都會製作小米酒,無論所有祭典儀式,都會先製作小米酒,部落遇到什麼事、小米播種祭、過年前,我們都要製作小米酒,還有去相親等等都會先釀酒,以及男生出行狩獵時,為了要讓他們勤奮認真,不行讓他們知道女生有釀酒,如果讓他們知道,他們會藏起來,所以這些就差不多是關於酒的事情,如果說從最根源說起,是因為有酒麴才會有釀酒的其他步驟,他們會使用小米飯以及酒麴將酒製成,還有你製作完成酒,全部放置進去之後,就不要再打開了,因為我們已經封緊瓶口,避免有空氣跑進去,每次打開都會將很多水撈出,直到水份剛剛好。

Wahan mangay mcisan 部落觀光

smr’zyut miru’

qalang Iyu syahax rgyax ktayux umi, maki minnanaq na kintalan, blaq ktanlan binah na Tonawwan, piyux hlwanun cquliq na mtasiq qa syax umi, musa cnuling syam qa Tayal, lmngyaq, mcisan, blaq calay kkian qani, trang byaqan wagi lga, n_gyut mwah binah na Benniawlin qa hune, Benniawlin qani ga bbesan qulih na Iyu ki Tonaw, garing payat byaling ski mtiyu byaling krryax ga piyux qqulih na mlaka musa slaqi, trang mwah mcisan llpyung cqa Iyu, biqan naha qnabu na qqulih mlaka, mica qa piyux ccquliq baqun qalang Iyu son naha qalang qqulih na mlaka.

東岳村依山傍海,具有獨特的自然景觀,東澳灣的周邊景色宜人,形成人人稱羨的蔚藍海岸,是村民們野餐烤肉、游泳嬉戲的好地方。每日黃昏時段,漁船紛紛駛進附近的粉鳥林漁港,粉鳥林漁港是東岳村與東澳里的魚市集,每到四至六月是飛魚的產季,每每親朋好友前來東岳村時,村民都以東澳飛魚為最好的禮品,因此東岳村也以飛魚村而聞名。