Balung
alang Balung (中巴陵部落) ga niya mki sku Toweng si atu Hosing Ku, kwara sali buwan nya ga 82 buwan, 225 hi ku kwara s’uli tayan.
s’uli tayan pinspngan Gyencumin ga 73% kyan ku 165 hi, binah ga, ’yat kahun sku pinspngan Gyencumin ga 27% kyan ku 60 hi nya.
pinspung na linhuyan Gyencumin ga, Tayan 70%, Amis 1%, Truku 0.4%, binah lihuyan s’uli 1%.
maki qu ngasal bziran, ru kyokay.
rhiyal Balung qani ga cyux maki ska na ’bu Balung ru ska na qphay, rhiyal qalang Balung ga mkura sa htgan wagi ga Girang, htagan wagi ga Sincik , tekura sa te kraya ga Mnka, mkura sa tkayahu ga Taychu maki ska na qalang Gogan ga ’bu Balung qu wagiq balay. sinngya’an kayal rhiyal na qalang ’bu Balung ga maki sa wagiq na rhiyal nanu yasa tngugan abaw ru ’bagan hrhul kayal nya, qmisan lga cingay qwalax ru mnlaqiy uzi. lingay na qalang ga cyux uzi qu gong, te ’law ga gong qara te ’zil ga gong tamang, te qyahu nya lga cyux msqun sa llyung mintura. 中巴陵部落位居於上巴陵和下巴陵的中間。面向東方是宜蘭縣,往西是新竹縣,往北可以面向台北市,往南可以遙望台中,上巴陵是位居於復興區最高的點。部落位居最高的地方,所以天候變化多端,春天和夏天時天氣很溫暖,到了冬天則會多雨或者下雪的天氣。部落附近也有河流,右邊是卡拉溪,左方是塔塔曼溪,下方直接匯集到大嵙崁溪。
sinllwan lalu qalang 地名由來
smr’zyut miru’sraral bnkis na Tayal mnwah muyaw rhiyal rayax. tehuk rhiyal Balung lga tkan nha cingay balay qthuy hopa na qhoniq nyux mtgayaw, nanu yasa qu Balung swon nha qu smlalu qu rhiyal qani la.
以前的泰雅老人翻越山脈. 抵達巴陵地區時看到了很多巨木倒臥在地上,所以後面就命名為巴陵為此部落的地名
pinqzyuwan qalang 部落遷徙
smr’zyut miru’bnkis na Tayal Kotas Kbuta aring pinsbkan b’nux sbaya, rasun nya squliq ’Tayal tehuk mbzya hbun Gogon, kinlolay(人名) maras gluw nha teqsu balay tehuk rhiyal Bsyal(地名), maki kya qu hopa na qalang babaw nya lga mwah Balung (中巴陵) la, squliq nya ga kbalung lalu nya.
泰雅族的先祖從南投瑞岩部落遷徙後,帶著後代子孫到達三光流域之後,祖先Kinlolay(人名)帶領他的子孫到達Bsyal(地名) ,在那裏建立了一個很大的部落,過了很久,才慢慢地遷移到中巴陵,當地的人都自成為kbalung。
kinhmayan squliq 人口概況
smr’zyut miru’qalang Balung misuw ga kya pitu pgan blihul ngasal ru sazing kbhul mzimal squliq nha.
中巴陵部落目前的戶數有70戶,將近250人左右。
snhyan部落宗教
smr’zyut miru’qutux sixyaso kyokay cyux maki lingay qalang Balung, piyux balay qu sinya nya. trang mlahuy qu kwara sinya na ga ini kwa’I maki uzi qu kyokay nha.
部落裡有一間真耶穌教會,信徒很多,有時候聚會教會都無法容納所有的信徒在教堂裡。
’wahan pila經濟與特產
smr’zyut miru’sraral ga squliq na Balung nanak mqumah, tmuya trakis, ngahi, sehuy, ru mlikuy ga musa rrgyax qmalup maras qsinuw(野生動物) qani qu sqyanux Tayal. mwah qu Zipun(日本) pcbaq kmihuy slaq(水田) tmuya pagay, yasa qu taring ta baq maniq mami papay la. maki ’bu Balung qu Zipun ga tmutu qhoniq qparung rgyax galan txan na Tayal.
以前中巴陵部落的族人也是種植農作物,如小米、地瓜、芋頭等等,男子則以狩獵為主。一直到日本人進入部落之後,就教導族人種植水稻,族人才有稻米吃。日本人居住在上巴陵的時候,就讓附近的族人砍伐巨木以賺取生活費用。
Tuqiy 部落交通
smr’zyut miru’sraran balay bnkis ga siy phkani mluw tuqiy na rgyax. kya hazi minkok mzimal msyaw kawas lga aring ’bu Balung tehuk qphay kblayun kwara squliq na Balung aki wahan na glgun ma, bahaw nya lga gmalu qu mrhaw ru kblayun nha hopa na tuqiy wahan hopa na glgun basuru toraku uzi la.
早期族人是沿著山稜線行走,一直到民國50幾年之後,部落族人就開始從上巴陵到下巴陵開闢簡易產業道路,慢慢讓車子通行。之後政府就開始協助開闢更寬的道路,讓大型客車可以通行部落之間。
ngngayan部落觀光
smr’zyut miru’squliq na Balung cyux tmuhi cingay na qzimux, trang phpah lga blaq balay ngayan qu phpah nya, nanu piyux balay kmukan mwah mangay.
部落族人也在路邊種植了許多不同種類的櫻花,當櫻花盛開時會有許多觀光客來觀賞。
rhzyal kki’an
smr’zyut miru’tay ’llaw na Balung hya’ ga llyung. tay ’zil na Balung hya’ ga llyung. tay mkyahu’ na Balung hya’ ga llyung. tay mkraya’ na Balung hya’ ga llyung.
tay mkraya’ na Balung hya’ ga ’Bu balung. tay ’zil na Balung hya’ ga Qphay.